Tháng 3 là mùa hoa bưởi nở rộ, ngào ngạt, thu hút rất nhiều ong bướm từ khắp nơi về lấy mật, trợ giúp việc thụ phấn cho hoa. Tuy nhiên, để đạt năng suất quả cao, các gia đình trồng bưởi Diễn ở phường Phúc Diễn, quận Bắc Từ Liêm phải tất bật tiến hành thụ phấn cho cây.
Với 2.000 gốc bưởi, gia đình ông Nguyễn Thế Dũng phải thuê 8 đến 10 người làm việc liên tục.
Việc thụ phấn đòi hỏi sự tỉ mỉ và mất thời gian khá nhiều. Cách thụ phấn bằng tay cho hoa bưởi là dựa trên nguyên tắc thụ phấn chéo, tức là nhị của hoa này sẽ kết hợp với nhụy của hoa khác, không bắt buộc trên cùng một bông.
Với cây lâu năm, thân cao, thợ phải trèo hoặc bắc thang để thụ phấn cho từng bông, tránh bỏ sót. Mỗi cây sẽ được thụ phấn nhiều lần.
Công cụ để thụ phấn là chiếc chổi dặm phấn trang điểm. Chổi có lông mềm, không làm hư hại cánh và nhụy hoa. Dùng bột phấn sau đó quệt vào nhụy của bông hoa bưởi để tăng tỉ lệ hoa kết trái.
Thời tiết thích hợp để thụ phấn là trời khô nắng, vì nếu mưa, hoa sẽ bị thối; còn trời gió mạnh, phấn hoa sẽ không dính được vào đầu nhụy.
Những người làm tại vườn chia sẻ, bình thường, bưởi tự thụ phấn chỉ đậu quả khoảng hơn 30%. Nếu mình chủ động làm cho cây thì tỷ lệ lên tới hơn 90%.
Trước kia người trồng bưởi chỉ nhờ gió, ong, bướm, chim thụ phấn nên tỷ lệ đậu quả thấp.
Chị Mậu Thị Xuyến (Cát Quế, Hoài Đức) cho biết: "Tận dụng thời tiết có nắng để thụ phấn cho hoa bưởi, tuy nhiên hoa bưởi nở rộ trong vòng 1 tháng nên có hôm phải làm cả ngày, tối thắp đèn mới kịp thời gian sinh trưởng. Tiền công được trả cho một ngày "se duyên" từ 300.000 – 450.000 đồng".
Sau tháng 4, những cành sai quả sẽ được tỉa bớt để không bị gãy, tập trung dinh dưỡng cho quả to, ngọt dẻo.
Anh Nguyễn Gia Dũng (Minh Khai, Bắc Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ: “Việc thụ phấn đòi hỏi sự tỉ mỉ và mất thời gian khá nhiều. Cách thụ phấn bằng tay cho hoa bưởi là dựa trên nguyên tắc thụ phấn chéo, tức là nhị của hoa này sẽ kết hợp với nhụy của hoa khác, không bắt buộc là trên cùng một bông. Những ngày này, hoa đang nở rộ nên chúng tôi phải tăng cường nhân công để cây kịp đậu quả”.
Với việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăm sóc cây bưởi, trong đó có công đoạn thụ phấn bằng tay để giúp cây bưởi có tỷ lệ đậu quả cao.
